Blogs

Regelmatig kom ik op social media berichten tegen waarin mensen vertellen wat ze ‘mochten’ doen. En ik heb daar moeite mee. Niet zozeer vanwege de steeds terugkerende term, maar vanwege wat het doet op het gebied van Ordening en Uitwisseling. Een kleine duik in de onderstroom.

Vandaag neem ik jullie mee naar het Werkplein Drentsche Aa. Een bijzondere organisatie die WEL met succes met zelfsturende teams werkt. Maar daar gaat het vandaag niet over. Ik wil jullie graag de plek laten zien waar de teams werken aan hun ontwikkeling. In de zomer van 2021 heeft het Werkplein een van de kantoorpanden verbouwd, om ruimte te maken voor creatieve ontmoetingsruimtes.

Deze maand in de nieuwsbrief tips voor optimaal hybride (samen)werken. Het thuiswerkadvies is vervallen en we kunnen weer naar kantoor, maar de vraag is: hoe? Terug naar het oude lijkt voor niemand wenselijk, maar medewerkers en teams hebben vaak schade opgelopen door het thuiswerken. Juist nu liggen er ontzettend veel kansen om de samenwerking in en tussen teams fundamenteel en structureel te verbeteren.

Er gebeurt nogal wat in de wereld op dit moment. En we ondervinden daar steeds meer zelf de gevolgen van. Je ziet het bij mensen in loondienst, bij ondernemers, in teams, in organisaties en in de hele samenleving. Iedereen leeft met de vraag: Wat moet ik doen? En de vraag die eronder zit, is volgens mij: Hoe wendbaar zijn we?

Als ik zeg ‘leren’, dan is jouw eerste associatie waarschijnlijk: kennis, studeren, school, een opleiding. Het is datgene waar je op de lagere school mee begint en als je geluk hebt, of pech (het is maar net hoe je het bekijkt) ben je hiermee klaar zo tussen je 20e en 25e. Dan is de fase ‘leren’ afgerond, en begint de fase ‘werken’. In het Chinees wordt er een andere betekenis aan het woord ‘leren’ gegeven. En die karakters, daar gaat het om, juist nu.

Het is februari 2021 en het is een bizarre tijd. Er gebeurt van alles om ons heen, en we veranderen al bijna een jaar als een dolle. Ik hoef jou daar niets over te vertellen, ook jij zit daar middenin. Die veranderingen doen iets met mensen. Je ziet je collega's minder en voelt minder verbinding met je organisatie; als teamleider probeer je uit alle macht goed voor je medewerkers te zorgen, maar dat valt niet mee op afstand; als directeur vraag je je af of er nog voldoende verbinding is met de missie. Hoe houd je de mensen gefocust, en hoe stel je samen prioriteiten?

Het is altijd al een uitdaging geweest voor leidinggevenden om hun team op één lijn te krijgen, en het afgelopen jaar is het er niet eenvoudiger op geworden: Je ziet je medewerkers niet zo vaak meer, teambuilding is lastiger en dan verandert er ook nog eens veel in korte tijd. Het fundament om als team te werken brokkelt zo steeds meer af. Het is daarom nu belangrijker dan ooit om een gedeeld beeld te hebben van waar je staat en waar je naartoe gaat.

Er is een flinke discussie gaande over economie versus gezondheid. Hoeveel economische schade is een mensenleven eigenlijk waard? En is het niet zo dat economische schade op de lange duur ook mensenlevens gaat vergen, omdat de gezondheidszorg onbetaalbaar wordt, ten gevolge van de economische schade? Een lastig dilemma? Of een vraagstuk wat helemaal geen vraagstuk hoeft te zijn?

Laatst hoorde ik iemand uit het onderwijs zeggen dat ze zich zorgen maakte over het feit dat kinderen en jongeren een achterstand hadden opgelopen, vanwege het thuisonderwijs. De vraag is: is dat wel zo?

De robots komen eraan! Dat klinkt best eng, maar in tijden van Corona is het een zegen: Bijvoorbeeld voor gemeenten die zoveel aanvragen voor bijzondere bijstand moeten verwerken, dat ze dat never nooit niet zonder geautomatiseerde systemen voor elkaar kunnen boksen.

Hoe komt het dat we in tijden van stress (zoals ook bij Corona) egoïstische trekjes krijgen? Hamsteren, ruzie maken met andere landen, enzovoorts? Ik leg dit vaak uit door middel van de verdikte celwand.

De titel is wat spannend, maar laten we eerlijk zijn: Hamsteren, landen die op slot gaan, ruzie in de Europese Commissie....

Hoe komt het nu dat tijdens Corona de systeemwereld en leefwereld veel beter met elkaar lijken samen te werken? Ik denk dat dit te verklaren is doordat De Bedoeling voor iedereen helder is. De opdracht is: Blijf gezond, en let op elkaar. Alles en iedereen is er op gericht om ervoor te zorgen dat die opdracht kan worden gerealiseerd.

De vierde verandering die ik meteen al bij het begin van de crisis ontdekte was, dat de leefwereld en de systeemwereld ineens veel makkelijker met elkaar samenwerkten. Onder druk wordt alles vloeibaar. Dingen die lastig te implementeren waren, kunnen nu ineens in een week geregeld! Toch blijft de systeemwereld van groot belang.

In een serie filmpjes neem ik je mee in wat ik gedurende deze Corona crisis aan veranderingen waarneem. Duurzaamheid is nu even een gevolg van de Corona crisis. Doordat we niet meer reizen vermindert de CO2 uitstoot drastisch. Voor nu.

In een serie filmpjes vertel ik wat ik om me heen zie veranderen als gevolg van Corona. De eerste verandering is: er ontstaat 'nieuw werk'.

Het eerste wat me opvalt bij de Corona-crisis is dat er niet alleen veel werk stopt, omdat winkels, horeca, evenementen en andere activiteiten stoppen, maar dat er ook veel nieuw werk ontstaat.

Het is eind maart, en we zitten nu ongeveer twee weken in een semi-vrijwillige lockdown. Iedereen gaat er anders mee om. Ik ging en ga afwachten, totdat ik weet wat ik moet doen. Tijdens dat wachten zie ik van alles. In een serie filmpjes vertel ik je hierover.

Samen met 8 andere ondernemers heb ik op 7 en 8 februari gewerkt aan iets heel gaafs: we gaan met elkaar een programma ontwikkelen om organisaties weer lenig en lerend te krijgen.

De nieuwsbrief van december is uit, met: - trakteer jezelf op een tweedaagse Zaaien en Oogsten in Papendal- Weerstand als Inspiratiebron (1)- Weerstand als Inspiratiebron (2)- Gave promofilm

Dit is het vervolg op mijn vorige blog: Weerstand als informatiebron (1). Vandaar het cijfer 2 achter dit artikel. Das logisch…

Het heeft even geduurd voor ik me wilde verdiepen in weerstand. Lang heb ik de overtuiging gehad dat alles wat je aandacht geeft, groeit. Dat je je aandacht vooral zou moeten richten op mensen die graag mee willen in de verandering. Als je die aandacht geeft, was mijn overtuiging, dan zou de veranderbereidheid in een organisatie groeien. Veel mensen hebben de neiging om ‘de tegenstanders van verandering’ veel aandacht te geven. Maar dan zou, was mijn mening, de weerstand juist groeien.

De zomer zit er weer op; een periode vol inzichten, zomerinzichten! Ik schreef over klimaatverandering en over angst om op je bek te gaan. De eerste stappen naar het volgende boek zijn gezet en ik gaf de eerste (zeker niet de laatste) workshop 'Positioneren in 1 dag'.

Ken je dat: dat je een e-mail stuurt, of je zegt iets tegen een collega en ineens heb je de poppen aan het dansen. Je collega reageert enorm geïrriteerd of wordt zelfs kwaad. En jij begrijpt er helemaal niets van. Waar gáát dit over? Je hebt helemaal niks verkeerds gedaan! Jouw collega gaat uit zijn plaat over helemaal niks! Hoe je van een muis een olifant maakt zeg, on-ge-lo-fe-lijk.

Het is half vijf ’s ochtends. Ik ben weer eens vroeg wakker, en dan lees ik vaak wat, met een poging om nog een uurtje te kunnen slapen. Maar vandaag lukt dat niet. Het boek dat ik lees, Think and Grow Rich van Napoleon Hill, geeft me ineens een inzicht waar ik NU over moet gaan schrijven. Het gaat over ‘Aandacht’.

In deze blog wil ik het graag met je hebben over angstcultuur, muitende medewerkers en de zogeheten ‘spiral of silence’ of ‘zwijgspiraal’. Een waanzinnig interessant thema, wat mij mateloos intrigeert. Maar ook een vrij beladen onderwerp, waarover in organisaties niet graag wordt gesproken. Hoog tijd dus voor een blog, om de tongen een beetje los te krijgen!

Lang heb ik gedacht dat verandering gaat over het zoeken naar een gemeenschappelijk belang. Immers, verandering ontstaat vanuit een noodzaak of een verlangen. En als meer mensen een vergelijkbaar verlangen hebben of een vergelijkbare noodzaak zien, dan komt verandering op gang. Maar door recente gebeurtenissen in het nieuws wankelt mijn geloof. Er is iets anders aan de hand: Belangen belemmeren.

Je zult wel denken: “Die blogs van Eline worden steeds kritischer. Nu moet de manager weer worden afgeschoten.” Valt mee hoor, zo’n verhaal wordt het niet dit keer. Sterker nog, deze maand wil ik de manager juist een hart onder de riem steken. Want in al het geweld rondom zelfsturing, dienend leiderschap, persoonlijk leiderschap, design thinking en weet ik wat voor trends of ontwikkelingen allemaal niet meer, is het naar mijn mening de manager die de sleutel tot succes is. Maar hoe bereikt hij dat succes? ‘Shoot the manager’ kan daarbij helpen. Ik zal het uitleggen:

Laatst raakte ik aan de praat met een manager, categorietje Topwijf, serieus. Soms hebben wij met z’n tweetjes van die gesprekken; die kun je zo inlijsten. Heerlijk. Dit was er ook weer zo één. Al pratende kwamen we op het onderwerp klachten. Ze zei: “Onze klachtenprocedure is zo ingericht, dat wij de burger ‘horen’, de betreffende ambtenaar ‘horen’, de klacht onderzoeken en dan bepalen of een klacht gegrond of ongegrond is. Maar ik vraag me weleens af: is dat nou de bedoeling van de klachtafhandeling?”

Een collega wees me laatst op een artikel in het Financieel Dagblad: ‘Gemeente stuurt duurzame ondernemer van kastje naar de muur.’ In dit artikel werd uitgelegd dat Zwolle zich hard zegt te maken voor een circulaire economie, maar dat ondernemers in de praktijk tegen weerstand oplopen in het gemeentehuis. De ondernemer in dit artikel, Frank Aalbers, wilde oesterzwammen kweken op koffiedik. Dat koffiedik zou hij ophalen bij horecaondernemers. Dat werd door de gemeente gezien als het ophalen van afval, en dat mag niet zomaar. Uiteindelijk is er een oplossing gevonden: de oesterzwammen worden gekweekt op de locatie waar het koffiedik ook ontstaat. Op een hogeschool. Dan hoef je het koffiedik niet te vervoeren. De toestand kostte een half jaar vertraging.

Laatst gaf ik een werksessie over Dienend Leiderschap. Het was een training van een hele dag op maat, dus ik heb me van tevoren flink verdiept in het onderwerp. En misschien komt het daardoor, maar ineens viel het me op hoeveel we over dit onderwerp praten. Of we het nu zelfsturing noemen; verantwoordelijkheden laag in de organisatie; werken in zwermen; of dienend leiderschap: we moeten er allemaal aan, en we lijken er ook allemaal mee te worstelen.

Google de term ‘laagopgeleid’, en hop: je zit direct in de discussie die Marianne Zwagerman begon, begin deze maand. Interessant dat deze term ineens zóveel los maakt bij iedereen. Het is duidelijk dat we ons in een transitie bevinden, waarin we meer gaan waarderen wat werkelijk waarde toevoegt in de samenleving. Maar die transitie gaat niet zonder slag of stoot. In deze blog maak ik de verbinding tussen Marianne Zwagerman, Jan Rotmans en de lastige kantelaar.

Binnenkort geef ik alweer de tiende workshop ‘De kracht van jouw team’. Dit is een proces van twee ochtenden, waarin een team op zoek gaat naar zijn toegevoegde waarde in de organisatie. Laatst had ik een voorgesprek met de teamleider van het team dat deze workshop gaat volgen. En zij zei toen zoiets waardevols, dat ik hierover de blog van deze maand schrijf.

Stel: jij moet een programmateam samenstellen om een grote verandering in je organisatie te realiseren. Let je dan ook op drijfveren? Niet? Oei, dat kan een dure vergissing zijn! Jouw veranderteam valt of staat met een goede samenstelling van drijfveren. Vooral rood en paars worden nog weleens vergeten, maar zijn cruciaal voor het succes.

Volgens mij was het mijn oma die vroeger altijd tegen mijn moeder zei: “Kind, ergert u niet, verwondert u slechts.” Het is een oud Nederlands gezegde, dat voor mij pas echt waarde kreeg toen ik aan de slag ging als projectleider voor de vernieuwing in het sociaal domein. De transformatie in het sociaal domein is namelijk hét proces waar werkelijk iedereen zich ergert aan hoe dingen zijn georganiseerd. En ik geef ze geen ongelijk. Maar weet je, je schiet er zo weinig mee op:

Een paar jaar geleden werd ik door iemand gewezen op ene Thijs Homan. Hij doet onderzoek naar hoe verandering nu écht werkt in organisaties. Ik werd enthousiast, begon zijn theorie in praktijk te brengen en kwam erachter dat het werkt. Mits je nog iets aan zijn recept van verandering toevoegt. Een beetje van mezelf, en een beetje van Homan….

Ken je dat gevoel: dat je eigenlijk iets wilt veranderen in je leven, maar dat je gewoon niet zo goed weet hoe je dat aan moet pakken? Je hoort weleens verhalen van mensen die op een dag wakker worden, in het diepe springen en een andere weg inslaan. Ik vind dat moedig. Maar dit is niet voor iedereen weggelegd. De meeste mensen moeten er niet aan denken en zouden gek worden van onzekerheid. Zij gaan liever via het pierenbadje…