Cultuurverandering: verwondert u slechts

Volgens mij was het mijn oma die vroeger altijd tegen mijn moeder zei: “Kind, ergert u niet, verwondert u slechts.” Het is een oud Nederlands gezegde, dat voor mij pas echt waarde kreeg toen ik aan de slag ging als projectleider voor de vernieuwing in het sociaal domein. De transformatie in het sociaal domein is namelijk hét proces waar werkelijk iedereen zich ergert aan hoe dingen zijn georganiseerd. En ik geef ze geen ongelijk. Maar weet je, je schiet er zo weinig mee op:

Je ergert je aan iets of iemand, dus het zal dan ook wel de schuld zijn van dat iets of die iemand. De schuld ligt dus buiten jou;

• Je deelt je ergernis met anderen, en die ergeren zich op hun beurt weer aan jou. Want jij loopt telkens zo te zeuren;
• Jij ergert je en dat heb je tegen anderen gezegd, en nu moet er iets veranderen, maar jij hoeft dat niet te doen. Want jij hebt dat immers al gedeeld met anderen? En we hadden al geconstateerd dat dit aan iets of iemand ligt, maar zeker niet aan jou…

Afijn, niet echt effectief dus, dat ergeren. Vandaar, ergert u niet, verwondert u slechts…
Wat gebeurt er als je je verwondert?

Je gaat vragen stellen, zoals: “Waarom gebeurt dat? Gebeurt dat wel vaker? Hoe zou dat komen? Wie is hier verantwoordelijk voor? En wie of wat kan helpen om dit te veranderen?”

Kortom, je gaat de juiste vragen stellen. Vragen over de oorzaak, over wat mensen beweegt, over waar dat aan kan liggen. Je bent dus bezig om een oplossing te vinden voor datgene wat er gebeurt. En daarmee neem je de eerste stap richting verandering.

Een mooi advies dat hierbij kan helpen, kreeg ik ooit van coach Wilmar Pasveer: Als je je ergens aan ergert, kun je vier dingen doen:

• Klagen
• Aanpakken
• Accepteren, of
• Weggaan.

Soms kan Klagen heel functioneel zijn, om bijvoorbeeld even stoom af te blazen. Maar meer heb je er eigenlijk niet aan. Als je er iets aan wilt doen, dan moet je de volgende keuze maken: wil of kun je datgene wat je stoort Aanpakken? Doe dat dan! Heb je geen invloed op datgene waar je je aan ergert? Accepteer het dan. Kun je het niet accepteren? Ga dan Weg bij datgene wat je ergert.

Blijf dus niet steken in klagen of ergeren. Het is niet effectief, je lost er niets mee op en uiteindelijk hebben jij én je omgeving er last van. Ga ermee aan de slag, verwonder je en stel vragen. Het is niet altijd eenvoudig, maar wel veel effectiever.