We hebben allemaal gelijk…

We hebben allemaal gelijk...

“Toch zou ik geen vrienden kunnen zijn met een PVV’er. Die staat zó ver van mijn eigen waarden af…”
"Ben je weleens in gesprek gegaan met een PVV'er dan? Om te vragen naar de reden van dit stemgedrag?"

Krekels... 

Dit gesprek ontspint zich tijdens het spelen van Join the Jam, het Deep Democracy spel van Jitske Kramer. Een vriendin van mij had andere collega’s uitgenodigd om dit door haar pas aangeschafte spel eens uit te proberen. Zoals dat gaat met Deep Democracy, nodigde een van de eerste kaarten al uit tot een gesprek in het ongemak. Hoe verhoud je je tot mensen die zo anders in het leven staan?

Procesbegeleiding bij uiteenlopende belangen
Als Begeleider van Verandering is het mijn taak om verschillende belangen bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk doel. Belangen, die ogenschijnlijk steeds verder uit elkaar gaan lopen. Hoe krijg je bijvoorbeeld boeren, natuurorganisaties en overheden nog bij elkaar aan tafel, nu de partijen zo van elkaar verwijderd zijn geraakt? Of hoe zorg je dat bewoners van de aardbevingsschade weer in gesprek komen met de overheid, terwijl diezelfde overheid hun leven heeft verwoest?

Ik zie hier oprecht geen probleem. We hebben namelijk allemaal gelijk. Het is maar net vanuit welk perspectief je naar de wereld kijkt.

Strijdend tegen mezelf
Tot dit inzicht kwam ik jaren geleden, toen in mijzelf drie posities in oorlog kwamen met elkaar. Ik was op dat moment ambtenaar bij een gemeente. Ik werd tegelijkertijd een van de gedupeerde inwoners die de strijd aanging met de gemeente waar ik woonde, vanwege falend beleid op het gebied van ruimtelijke ordening en handhaving. Ik was in die tijd ook strategisch adviseur organisatieontwikkeling, waarbij ik me dagelijks bezighield met het begeleiden van veranderingen.

Er waren drie systemen in mij, die in strijd waren met elkaar:

• Ik was een ambtenaar die een eed had afgelegd om integer te handelen en daar ook heilig in geloofde.
• Als burger streed ik met veel slapeloze nachten, stress en frustratie tegen ambtenaren en bestuurders die aantoonbaar logen en de wet overtraden.
• Als verandermanager vond ik de hele situatie waar ik in beland was, gewoonweg fascinerend!

Toen leerde ik dat belangen uit elkaar kunnen lopen en dat iedereen toch gelijk kan hebben. Ik leerde dat je op een andere manier moet leren luisteren naar elkaar. Maar dat gebeurt vaak niet, omdat we in onze eigen bubbel van overtuigingen blijven hangen. Die overtuigingen zijn onze houvast, ze geven ons een gevoel van veiligheid.

Leer luisteren met de 6 en de 9
Het kan anders en het is niet ingewikkeld. Mijn uitleg in zo’n proces is altijd als volgt:

Er ligt een cijfer in het midden. Voor degene aan de ene kant van het cijfer is het een 6. Voor degene aan de andere kant van het cijfer is het een 9. Beiden strijden tegen elkaar over de waarheid. Hier komen ze niet uit.
Totdat een van de twee begint met vragen te stellen. Waarom is het voor jou een 9? Wat maakt dat jouw beeld zo anders is dan het mijne? Vind je het goed dat ik even naast je kom staan? Om met jouw ogen naar de werkelijkheid te kijken? Dan ziet die persoon ineens dat het cijfer inderdaad een 9 is. Hij nodigt de ander uit om naar zijn werkelijkheid te kijken en die persoon ziet dat het voor de ander een 6 is. Lachend vallen ze elkaar in de armen. Ze hadden al die tijd allebei gelijk!

Wissel eens van plek
Ik nodig soms deelnemers uit om letterlijk van plaats te wisselen:

Ga maar eens precies zitten zoals hij net zat. Doe je ogen dicht en doe even net alsof je hem bent. En probeer dan onder woorden te brengen waarom hij deze standpunten heeft. Wat voor hem belangrijk is.
En nu de ander. Wil jij eens op de plek zitten waar zij net zat? Neem dezelfde houding aan als hoe zij zojuist. Doe je ogen dicht en spreek je uit vanuit haar waarden.

Samen Sterker: bruggen bouwen door gemeenschappelijke waarden en doelen
Wanneer je bekend bent met elkaars diepere waarden, dan kun je van daaruit op zoek naar gezamenlijke waarden, taal en doel. Zodat je met elkaar een gezamenlijk beeld ontwikkelt waar je voor staat en voor gaat. Die gezamenlijkheid is er namelijk altijd op het moment dat mensen bij elkaar worden gezet om een probleem op te lossen.

Deze tijd vraagt steeds meer om samen na te denken over complexe vraagstukken, terwijl we ogenschijnlijk recht tegenover elkaar staan. Het is alleen mogelijk om oplossingen te vinden voor deze complexe vraagstukken door elkaar vragen te stellen, en oprecht nieuwsgierig te worden naar elkaar.

Hulp nodig? Plan gratis een strategiegesprek
Werk jij op dit moment aan een opgave of programma waar de meningen lijnrecht tegenover elkaar staan? Ben jij ervan overtuigd dat al deze meningen moeten worden ingebracht om tot goede oplossingen te komen? Maar zoek je nog iemand om dit proces in goede banen te leiden? Laten we dan eens gaan praten.

Ik werk regelmatig als dagvoorzitter, facilitator en procesbegeleider. Ik zie het als mijn taak om alle meningen en belangen boven tafel te krijgen. Zodat we van al die mooie ingrediënten een prachtig gerecht kunnen maken. Neem contact op voor een vrijblijvend strategiegesprek.