Het heeft even geduurd voor ik me wilde verdiepen in weerstand. Lang heb ik de overtuiging gehad dat alles wat je aandacht geeft, groeit. Dat je je aandacht vooral zou moeten richten op mensen die graag mee willen in de verandering. Als je die aandacht geeft, was mijn overtuiging, dan zou de veranderbereidheid in een organisatie groeien. Mensen die niet mee willen veranderen, zag ik als vertragende factor. Die zou je vooral links moeten laten liggen, omdat die de verandering alleen maar vertragen. Ik denk daar nu heel anders over.
Ik denk nog steeds dat het goed is om aandacht te schenken aan mensen die graag mee willen in de verandering, omdat zij een van de eerste mensen geïnspireerd zijn en willen starten met experimenteren (de leercyclus van verandering). Maar de leercyclus van verandering is niet de heilige graal. We hebben in een organisatie met veel meer andere dynamieken te maken die verandering kunnen bevorderen of tegenhouden. En die dynamieken kunnen zich uiten door middel van weerstand.
Veel mensen zien weerstand als iets negatiefs. Als een uiting van niet willen, niet kunnen, of iets anders waardoor de verandering vertraagt. Tijdverspilling, die weerstand.
Ik vind weerstand niet vervelend. Ik vind weerstand leuk. Echt! Als je de moeite neemt om goed te luisteren naar wat er gezegd wordt, dan krijg je zoveel belangrijke informatie waarmee je de verandering verder kunt brengen, echt niet normaal.
Om die informatie boven tafel te krijgen, moet je wel weten waar je naar moet luisteren. Je moet de weerstand als het ware vertalen. Want weerstand kent een enorme hoeveelheid woorden die negatief zijn, maar er eigenlijk helemaal niet toe doen. En als je je op al die negativiteit gaat richten, dan wordt weerstand inderdaad vervelend en is het je tot last bij het verder brengen van de verbinding.
De taal die gebruikt wordt bij het aankondigen van veranderprocessen, is bijvoorbeeld: "Je hebt het over verandering, dat betekent dat het anders moet. Hebben we het dan al die tijd fout gedaan? En waarom moet het eigenlijk anders? Wie heeft dat bedacht? Gaat er nou iets vreselijk mis als we dit niet veranderen? Nee toch, zeker?" Deze opmerkingen zijn vast herkenbaar. Het lijkt op weerstand, toch? Dit zijn typisch van die oudgedienden die de hakken in het zand steken. Maar ik hoor iets anders.
De vraag: hebben we het dan al die tijd fout gedaan? duidt vaak op iets uit het verleden wat niet losgelaten mag worden. Als ik zo'n vraag krijg, dan ga ik met het team aan de slag met de volgende vragen: wat mogen we niet loslaten uit het verleden? Welk goud moet absoluut bewaard blijven? Wat kunnen we eindelijk loslaten uit het verleden? En wat moeten we, met pijn in ons hart loslaten?"
De vraag: "Waarom moet dit anders?" duidt erop dat de urgentie van de verandering nog niet duidelijk is. Als er wel een urgentie is, wees daar dan eerlijk over. Hoe meer onrust er daardoor ontstaat, hoe beter het is. Mensen gaan pas lopen als ze beseffen dat verandering echt noodzakelijk is. Als er geen urgentie is, verwacht dan ook geen veranderbereidheid.
Weerstand is dus een heuse inspiratiebron. Ik heb 4 signalen van weerstand gedefinieerd die enorm veel informatie bevatten voor je veranderproces.
Kun jij wel een tolk-vertaler gebruiken voor de weerstand in jouw team? Neem dan contact op voor een vrijblijvend strategiegesprek. Ik kan waarschijnlijk de eerste signalen al voor je vertalen. Natuurlijk kunnen we ook kijken naar een mogelijk vervolgproces, waardoor jij en je team weer op één lijn komen.